اولین دانشجوی کارشناسی ارشد علوم شناختی (ذهن، مغز و تربیت) دانشگاه فارغ‌التحصیل شد

فهیمه شریفی دانشجوی کارشناسی ارشد رشته علوم شناختی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز از پایان‌نامه خود با عنوان «تأثیر تحریک الکتریکی مستقیم فرا جمجمه‌ای (tDCS) بر سرعت نامیدن و روانی کلامی در جوانان شهرستان اقلید» دفاع کرد و عنوان نخستین دانش‌آموخته کارشناسی ارشد این رشته را به خود اختصاص داد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، راهنمایی این پایان‌نامه را دکتر عالیپور بیرگانی و دکتر شهنی ییلاق اعضای هیئت‌علمی گروه روان‌شناسی بر عهده داشتند.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

«پژوهش حاضر از حیث هدف، تحقیقی کاربردی است. این پژوهش، از نوع آزمایشی میدانی با طرح پیش-آزمون-پس‌آزمون با گروه شم (مداخله‌نما) بود که با هدف بررسی تأثیر تحریک الکتریکی  فرا جمجمه‌ای (tDCS) بر سرعت نامیدن و روانی کلامی در جوانان شهرستان اقلید انجام گرفته است. نمونه‌گیری به روش داوطلبانه بود. بدین صورت که در مراکز و موسسات مختلف آموزشی پیرامون پروژه اطلاع رسانی شد و افراد داوطلب به کلینیک آرامش شهرستان اقلید مراجعه کردند. پس از بررسی شرایط ورود به پژوهش، آزمودنی‌ها به صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و شم (مداخله‌نما) تقسیم شدند. گروه آزمایشی تحت اعمال تحریک واقعی و گروه شم تحت اعمال تحریک ساختگی قرار گرفتند. آزمودنی‌ها در دو مرحله پیش-آزمون و پس‌آزمون مورد سنجش قرار گرفتند. تعداد جلسات مداخله ۱۰ جلسه با مدت زمان ۲۰ دقیقه و شدت جریان الکتریکی برای تحریک ۲ میلی‌آمپر بود. نقاط مورد تحریک نیز، و   براساس سیستم بین‌المللی ۱۰-۱۰ بود. ابزارهای استفاده شده در پژوهش عبارتند از: آزمون کامپیوتری سرعت نامیدن و خردهمقیاس روانی کلامی، از آزمایش تشخیصی زبان پریشی بوستون، ساخته گوگلاس و کاپلان که خود شامل دو خردهمقیاس روانی واجی و روانی معنایی میباشد. برای تحلیل نتایج پژوهش از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که  تحریک الکتریکی مستقیم فرا جمجمه‌ای (tDCS) میتواند بهطور معنیداری باعث تسهیل سرعت نامیدن و روانی کلامی شود. از این رو، این مداخله میتواند بهعنوان یک مداخله کاربردی برای طراحی پروتکلهای درمانی و افزایش توانمندیهای زبانی در افراد عادی و افراد مبتلا به اختلالات زبانی و گفتاری مورد استفاده قرار بگیرد.»

لازم به ذکر است کارشناسی ارشد رشته علوم شناختی (ذهن، مغز و تربیت) در هشتصد و ششمین جلسه شورای آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و در تاریخ ۹ مهر ماه ۱۳۹۱ تصویب شد. این رشته یکی از رشته های جدید در حوزه روانشناسی است. دکتر منیجه شهنی ییلاق استاد روانشناسی تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز در این خصوص اظهار می دارد: «رویکرد شناختی انسان را موجودی فعال می‌داند که از طریق پردازش ذهنی اطلاعات محیط  را دستکاری می کند. علوم شناختی یک حوزه فرارشته ای پیرامون کارکارهای مغز می باشد که شامل علوم اعصاب، روان‌شناسی، زبان شناسی، هوش مصنوعی، فلسفه ذهن و انسان شناسی می باشد. چند دهه است که علوم شناختی در مجامع خارج از کشور مطرح و پژوهش های زیادی در این زمینه انجام گرفته است. هدف علوم شناختی مطالعه کارکردهای مغز و ذهن با استفاده از فناوری های جدید می باشد. با ترویج این رشته، دانشمندان و پژوهشگران تربیتی و علوم شناختی می کوشند به رویکرد نوینی در آموزش و پرورش دست یابند. مربیان نیز می توانند با شناخت بهتر کارکردهای ذهن و مغز و برنامه ریزی درسی مبتنی بر نظریه های یادگیری شناختی به رشد ذهنی و شخصیتی بهتر کودکان و نوجوانان کمک کنند. این رشته می تواند خدمات ارزنده ای در حوزه هایی چون آموزش و پرورش، تشخیص و درمان اختلالات روان شناختی و یادگیری و غیره ارائه کند. با توجه به دستاوردهای علوم شناختی و تاثیراتی که بر علوم تربیتی داشته، تربیت نیروی انسانی متخصص در رشته ذهن، مغز و تربیت و بازنگری نظام آموزش و پرورش کشور از ضروریات می باشد. لذا در ایران چندی است که دانشگاه های مختلف کشور به نوگشایی این رشته در سطح کارشناسی ارشد و دکتری پرداخته اند. در سال ۱۳۹۶ نیز گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهیدچمران اهواز اقدام به پذیرش دانشجو در سطح کار شناسی ارشد نمود. امید است در آینده نزدیک شاهد نوگشایی دوره دکتری این رشته در گروه روانشناسی باشیم.