بازگشت

سیاستگذاری آموزشی

معرفی اجمالی درس

آموزش به عنوان یک کالای عمومی، کالای خصوصی و یا کالای نیمه خصوصی از سیاستگذاری کلی جامعه و مدلهای سیاستگذاری کشور تأثیر زیادی می پذیرد. دولت(Government)، نظام بازار (Market) و حتی سازمانهای بین المللی و بازیگران پیدا و پنهان آنها، می توانند باعث شوند یک مسئله مهم/غیرمهم در دستور کار سیاستگذار قرار بگیرد و یا از دستور کار سیاستگذار خارج شود. از این رو یکی از مسائل مهم برای نظام آموزشی، دانشجویان و پژوهشگران حوزه مطالعاتی آموزش به‌ویژه رشته‌های مدیریت‌آموزشی و برنامه‌ریزی‌آموزشی، آشنایی با روند سیاستگذاری عمومی در کشور و به تبع آن سیاستگذاری در نظام آموزشی است. در این درس سه واحدی تلاش می شود دانشجویان کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی بر اساس یک الگوی منسجم نظری- تجربی با روند سیاستگذاری آموزشی آشنا شوند.

 

پیش نیازها:

     برای این درس و در دوره کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی پیش نیازی در نظر گرفته نشده است اما آشنایی مقدماتی با الگوهای برنامه‌ریزی، مطالعه مختصر نظام‌ آموزشی کشور، آشنایی با چرخه تصمیم گیری و آشنایی نسبتاً خوب با نظریه‌های مدیریتی می تواند زمینه‌های استفاده بهینه از این درس و سرفصلهای متنوع و جذاب ان را فراهم نمایند.

 

منابع پیشنهادی:

1. مبانی خط مشی گذاری عمومی(1392). تألیف دکترکرم الله دانش فرد، انتشارات نیاز دانش(منبع اصلی).
2. برداشت کلی درباره پژوهش در سیاستگذاری آموزشی(1382)، نوشته بوید و پلانک، ترجمه عبدالحسین نفیسی(منبع اصلی به دلیل محدودیت دسترسی در اختیار دانشجویان قرار می گیرد).
3. سیاستگذاری در آموزش و پرورش(1393) سید علی سیادت و همکاران، نشر آموخته-یار مانا (منبع اصلی).
4. Policy Process in Higher Education (2018). Peter Scott (Main Reference). Retrievable from springer  
5. وادی حداد و تری دمسکی. فرایند برنامه ریزی: سیاستگذاری در آموزش و پرورش(1388) ترجمه گرایی نژاد و همکاران، انتشارات مدرسه(برای مطالعه بیشتر).
6. سیاستگذاری در آموزش عالی با رویکرد حکمرانی خوب(1394) احمدی و سادات ملکی، انتشارات مشکوه دانش(برای مطالعه بیشتر).

 

هدف کلی:

آشنایی با مفهوم و روند سیاستگذاری در نظام آموزشی، تحلیل و کاربردی کردن مفاهیم سیاستگذاری

 

تعداد و شروع جلسات:

   برای درس سیاستگذاری آموزشی 16جلسه 2 ساعته در ساعت 8 تا 10 روزهای شنبه در نظر گرفته شده است. در نظر گرفته شده است. همچنین 16 جلسه یک ساعتی در روزهای دوشنبه ساعت 16 تا 17 برگزار می شود. لازم به ذکر است که جلسات دوشنبه عصر هر دو هفته یکبار و 2 ساعت کامل برگزار خواهد شد. جدول کلی جلسات و سرفصلهای هر جلسه به تفصیل در ادامه آمده است.

 

روش تدریس و شیوه کار:

    روش تدریس ترکیبی، شامل سخنرانی، پرسش و پاسخ، بحث گروهی، تحلیل فرایند و تحلیل مقالات کلیدی خواهد بود. مطابق مباحث مطرح شده، در پایان هر جلسه یک سوال کلیدی مطرح خواهد شد که محور بحث جلسه بعدی خواهد بود.

 

ارزشیابی دانشجویان:

         به منظور ارزیابی کار دانشجویان از سه فرایند کلی الف) ارزشیابی مستمر: بر اساس 5 کار عملی که در جلسات مشخص شده و با موضوعات تعیین شده، ارائه خواهد شد؛ ب) کار عملی: شامل تحلیل یکی از سیاستهای عمومی(آموزش) بر اساس یکی از حلقه های فرایند سیاستگذاری و ارائه گزارش به صورت یک مقاله؛ و ج) ارزشیابی پایانی: امتحان پایان نیمسال بر اساس مطالب ارائه شده در منابع معرفی شده و یا سایر منابع که در طول نیمسال در دسترس قرار خواهند گرفت.

 

نمره ارزشیابی مستمر	جمعبندی مستندات و گزارش	نمره آزمون پایانی	نمره نهایی
5	4	11	20

 

مباحث مورد نظر	تاریخ	شماره جلسه	ردیف
مقدمه، بیان انتظارات، سرفصلهای درس، تعاریف و مفاهیم اساسی سیاستگذاری عمومی	5/11/98	جلسه اول	1
زمینه های سیاستگذاری عمومی: تعریف کاربردی، چارچوب تدوین سیاست عمومی، انواع خط مشی	7/11/98	جلسه دوم	2
زمینه های سیاستگذاری عمومی: نهادهای عمومی، فدرالیسم، نهادهای سیاستگذار در جمهوری اسلامی	12/11/98	جلسه سوم	3
زمینه های سیاستگذاری عمومی:روندهای تأثیرگذار مانند جهانی شدن، فناوری، مسائل اجتماعی و ...	19/11/98	جلسه چهارم	4
تحلیل انتقادی:چرا آموزش در حوزه مسائل‌عمومی قابل طرح است؟ فعالیتهای علمی دانشجویان	21/11/98	جلسه پنجم	5
عوامل پیشران سیاستگذاری آموزشی: مسئله و حوادث مسئله ساز، طبقه بندی عوامل پیش ران و ...	26/11/98	جلسه ششم	6
دستور کار : سازندگان دستور کار، بروکراسی، گروههای ذینفع، رسانه ها  و ...	3/12/98	جلسه هفتم	7
دستور کار: واقعی و نمادین، موضوع واقعی پاسخ نمادین، دستورکار باز و پنهان و ...	5/12/98	جلسه هشتم	8
تحلیل انتقادی پیشرانها و دستورکار، ارائه فعالیتهای دانشجویان،	10/12/98	جلسه نهم	9
بازیگران عرصه سیاستگذاری آموزشی: انتظارات و مسئولیتها، پارلمان، رئیس جمهور، قوه قضائیه و ...	17/12/98	جلسه دهم	10
فرایند پذیرش سیاستهای خط مشی ها، الگوهای تصمیم گیری،	19/12/98	جلسه یازدهم	11
فرایند پذیرش خط مشی ها، معیارهای پذیرش دستور، ارزشها، وابستگی حزبی و ...	24/12/98	جلسه دوازدهم	12
تحلیل انتقادی  بازیگران و فرایند پذیرش و ارائه فعالیتهای علمی دانشجویان	16/01/99	جلسه سیزدهم	13
اجرای سیاستهای آموزشی: تبدیل تعهدات به عمل، عوامل اثرگذار بر بهبود شرایط اجرا و ...	18/01/99	جلسه چهاردهم	14
ارزیابی سیاستهای آموزشی: رویکردهای تحلیل و ارزیابی خط مشی، سطوح ارزیابی و ...	23/01/99	جلسه پانزدهم	15
سیاست‌آموزشی: حکمرانی‌خوب بعنوان یک رویکرد کلی برای اداره نظام‌آموزشی (Good Governance)	30/01/99	جلسه شانزدهم	16
تحلیل گروهی مقاله Policy Process in Higher education پیتر اسکات	01/02/99	جلسه هفدهم	17
انتخاب مدرسه : یک سیاستگذاری مالی خصوصی یا اجتماعی	06/02/99	جلسه هیجدهم	18
بودجه ریزی عملکرد محور: سیاستی برای کنترل غیر مستقیم نظام آموزشی	13/02/99	جلسه نوزدهم	19
مدرسه محوری: یک تصمیم گیری اجتماعی- دموکراتیک	15/02/99	جلسه بیستم	20
تحلیل مقاله بوید و پلانک:  برداشت کلی درباره پژوهش در سیاستگذاری آموزشی	20/02/99	جلسه بیست و  یکم	21
تمرکز و عدم تمرکز در نظام آموزشی: زمینه ها، بازیگران و پیامدها	27/02/99	جلسه بیست و دوم	22
بوروکراسی و نقش آن در نظام آموزشی	29/2/99	جلسه بیست و سوم	23
برنامه درسی: آثار نهان و آشکار	3/3/99	جلسه بیست و چهارم	24
(جمعبندی و ارائه گزارش نهایی فعالیتها)	؟؟	جبرانی